De laatste jaren stijgt de populariteit van GHB. Waar het eerst een vooral zwart en negatief imago had, het stond bekend als daterape drug, lijkt het steeds vaker een positieve associatie te krijgen. GHB wordt met name in het uitgaansleven gebruikt, dit komt vooral doordat het sociale remmingen wegneemt. Daarnaast kan GHB in kleine hoeveelheden (1 a 2 ml) een ontspannen of euforisch gevoel en seksuele opwinding als gewenst effect geven (Degenhardt et al., 2002; Galloway et al., 1997; Gonzalez & Nutt, 2005; Wong, Gibson, & Snead, 2004). Dat het daarnaast ook nog eens goedkoop is en makkelijk zelf te vervaardigen valt, maakt het mede een populair alternatief voor de dure alcoholische consumpties.
Dit positieve beeld wordt echter overschaduwd door de risico’s die het gebruik met zich mee brengen.
De dossering van GHB is moeilijk, waardoor overdosering een veel komend gevolg is. Bij overdosering kan de gebruiker in comateuze toestand raken (Nabben et al., 2014). Dit kan in sommige gevallen zelfs leiden tot de dood. Daarnaast kan de ‘gewone’ dossering ook ongewenste effecten met zich meebrengen, zoals vermoeidheid, misselijkheid, overgeven, vergeetachtigheid en stuiptrekkingen.
Ook staat GHB bekend als een middel met een sterk verslavend karakter (Hammink & Schrijvers, 2012). Dit is onder andere te zien aan de toename van het aantal GHB verslaafden die hulp zocht. Het aantal aanmeldingen bij verslavingszorginstellingen is de afgelopen vier jaar toegenomen van 500 naar 790 (Landelijke alcohol en drugssysteem, 2015).
Verder is het stoppen met GHB een proces dat de nodige risico’s met zich mee kan brengen. Er kan sprake zijn van sterke ontwenningsverschijnselen, zoals verwarring, trillen, angstaanvallen, epileptische aanvallen en geheugenverlies (Wojtowicz, Yarema, & Wax, 2008). Deze ontwenningsverschijnselen kunnen leiden tot een ernstig delirium en in sommige gevallen kunnen ze levensbedreigend worden (van Noorden, van Dongen, Zitman, & Vergouwen, 2009). Hierdoor is het sterk af te raden om bij langdurig GHB gebruik acuut te stoppen.
Bij het stoppen met intensief gebruik is ten alle tijden begeleiding gewenst. Dit gebeurt over het algemeen in de vorm van een klinische detox, aan de hand van het detoxificatie protocol voor GHB (Kamal, Dijkstra & de Jong, 2012). Het nadeel van een klinische detox, is vaak de missende nazorg. Uit onderzoek van de Weert-van Oene et al. (2013), bleek dat twee derde van de patiënten binnen drie maanden terugviel in gebruik.
Om die reden is het belangrijk dat GHB verslaafden worden begeleid bij het herintreden in de samenleving, na detoxificatie. Merk je dat je verslaafd bent geraakt? Bel dan naar Trubendorffer op 0800-999 9998. Wij behandelen zelf geen GHB-verslaving, maar kunnen je wel verwijzen naar een geschikte kliniek bij jou in de buurt.
Kortom het gebruiken van GHB en stoppen met GHB is niet zonder risico’s. Bij afhankelijkheid is het dus raadzaam om hulp te zoeken.
De Weert-van Oene, G.H., Schellekens, A.F.A., Dijkstra, B.A.G., Kamal, R. & de Jong, C.A.J. (2013). Detoxificatie van mensen met GHB-afhankelijkheid. Tijdschrift voor psychiatrie, 55 (11), 885-890.
Degenhardt, L., Darke, S., & Dillon, P. (2002). GHB use among Australians: characteristics, use patterns and associated harm. Drug and alcohol dependence, 67(1), 89-94. Retrieved from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12062782
Galloway, G. P., Frederick, S. L., Staggers, F. E., Gonzales, M., Stalcup, S. A., & Smith, D. E. (1997). Gamma-hydroxybutyrate: an emerging drug of abuse that causes physical dependence. Addiction (Abingdon, England), 92(1), 89-96. Retrieved from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9060200
Gonzalez, A., & Nutt, D. (2005). Gamma hydroxy butyrate abuse and dependency. Journal of Psychopharmacology, 19(2), 195-204. doi:10.1177/0269881105049041
Hammink, A. & Schrijvers, C. (2012). Preventie van GHB gebruik in Nederland. Onderzoek naar kenmerken van GHB gebruikers, in het bijzonder van hangjongeren en thuisgebruikers. IVO Instituut voor Onderzoek naar Leefwijzen en Verslaving. Retrieved from http://www.ivo.nl/UserFiles/File/Publicaties/2012- 06%20Eindrapport%20Preventie%20GHB.pdf
Kamal R, Dijkstra BAG & DeJong CAJ (2012). Protocol GHB detoxificatie in klinische setting. Practice- based aanbevelingen voor de detoxificatie van patiënten met een stoornis in het gebruik van GHB. Nijmegen: NISPA.
Nabben, T., Benschop, A., Korf, D. (2014). Antenne 2013: Trends in alcohol, tabak en drugs bij jonge Amsterdammers. Rozenberg Publishers: Amsterdam.
Van Noorden, M. S., van Dongen, L. C. A. M., Zitman, F. G., & Vergouwen, T. A. C. M. (2009). Gammahydroxybutyrate withdrawal syndrome: dangerous but not well-known. General hospital psychiatry, 31(4), 394-6. doi:10.1016/j.genhosppsych.2008.11.001
Wisselink, D.J., Kuijpers, W.G.T., Mol, A. (2015). Kerncijfers verslavingszorg 2014. LADIS Landelijke alcohol en drugs informatie systeem. Stichting informatievoorziening zorg: Houten. Retrieved from file:///Z:/Downloads/Kerncijfers_Verslavingszorg_20142.pdf
Wojtowicz, J. M., Yarema, M. C., & Wax, P. M. (2008). Withdrawal from gamma-hydroxybutyrate, 1,4- butanediol and gamma-butyrolactone: a case report and systematic review. Family Medicine, 10(1), 69-74.
Wong, C. G. T., Gibson, K. M., & Snead, O. C. (2004). From the street to the brain: neurobiology of the recreational drug gamma-hydroxybutyric acid. Trends in pharmacological sciences, 25(1), 29-34. Retrieved from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14723976